Bok is gevallen 🌿📯

Aan het rabarberveld

(pas op... het duurde lang dus ook een lang verhaal)

Vanaf 1 april is het afschot van bokken in de provincie Noord-Brabant toegestaan. Op 8 april zat ik dan ook aan de rand van een rabarberveld tegen het bos aan. Vanaf die tijd zit ik minimaal 1 avond in de week in het bos waar wij aan reewildbeheer mogen doen. Aan de wei of aan het rabarberveld. Ik wil graag een knopbokje, spitser of hooguit een gaffel bokje in april of mei schieten. Mooi om te beginnen.

Maar vanaf begin april heb ik heel weinig reewild gezien. De wildcamera's die we hebben hangen liegen niet, er zit echt heel veel reewild. Ik concentreer mij eerst vooral op het gebied rond het
rabarberveld. Daar lopen 4 bokken (en sinds mei ook nog een bokkalf), maar ze laten zich niet zien aan mij. Het gebied blijft ook lastig met veel toeristen en beweging in het bos. Medio mei heeft Arjan op de wei een jonge zesender bij zich gehad die hij wel een uur binnen schot heeft gehad. Op dezelfde avond liep daar ook de oude plaatsbok die nog wel een jaar of 2 ouder mag worden, Arjan heeft de jonge bok daar voor mij laten lopen… om deze te schieten is makkelijker gezegd dan gedaan…

Begin juni zie ik bij aankomst dat naast de rabarber het gras wordt gemaaid. Met zoveel verstoring heeft het weinig zin om op die plek te gaan zitten. Ik wijk uit naar de wei, net aan de andere kant van het dorp. Op die avond heb ik een geit met kalfje heel dicht bij me gehad, ze liepen op een paar meter afstand onder mij door. Ik heb ze heel goed kunnen filmen. (zie vorige blogpost) Ook hoorde ik een ree blaffen in het bos voor mij. Is hij alvast stoer aan het doen voor de aanstaande bronst? Ze gaan zich dan echt als macho's gedragen, prachtig!

Een flink nest van de 
Eikenprocessierups 

Begin juli wijk ik weer uit naar de wei, deze keer omdat in de boom bij het rabarberveld een flink nest van de eikenprocessierups zit. Ik heb mijn nieuwe verrekijker mee, heerlijk kijkertje, mooi compact en goed en helder beeld. Ben er blij mee!

Deze avond zie ik ze weer. Het kalf is flink gegroeid en nu bijna zo groot als zijn moeder. Dat is dan weer een voordeel van een eenling. Het is duidelijk een bokje, hij dartelt de wei op en gaat zijn eigen gang. Moeder houdt hem nog wel goed in de gaten. Zijn oom, de broer van moeder, laat zich niet zien...

Een week later zit ik er weer, onderweg door het stukje bos zie ik de zware trossen lijsterbes hangen. Ze zijn bijna rijp, een heerlijk maaltje voor de vogels. De bramen willen nog niet zo, ze hebben vast last van de droogte. Ik kan er nu nog steeds goed lopen, maar in het najaar, als de bramen uitgegroeid zijn, heb je soms een kapmes nodig om er door te komen. Als ik voorzichtig de wei opstap schieten er 4 hazen weg, de witte staartjes hoog in de lucht, die komen zo wel weer terug. Rond half negen ‘s avonds zit ik tegen de boom, gezicht in de zon. Het is een mooie avond en ik geniet van de natuur om mij heen.

Bokkalf met geit door de verrekijker,

Rond half tien zie ik de eerste beweging: de jonge geit, zonder kalf deze keer. Niet veel later komt een oudere geit de wei op gestuiterd met een bok er achter aan. Een zesender, dat is duidelijk, maar is het de jonge? Hij is alert, kijkt veel richting bosrand en houdt ook de geit goed in de gaten. Ik heb hem in mijn kijker, aan de bouw en het gedrag te zien is het de jonge bok, maar mieters wat een gewei, twijfel slaat toe.... Ik wil de plaatsbok hier niet weghalen. Hij komt recht op mij af lopen, ik moet wat bewegen om hem te blijven zien. Hij ziet mij en sprint het bos in.

Vanuit de bosrand kijkt hij mijn kant op, blaft een paar keer, en ineens klinkt een zware blaf, vlak achter mij, ik schrik me helemaal naar! Ik denk dat ik zelfs omhoog kwam van het zitje.

Nou dat is duidelijk, hij was niet de plaatsbok, hij keek niet alleen naar mij. De plaatsbok heeft vlak achter mij gestaan.

Die sprint door de bosrand zijn kant op en jaagt de jonge bok blaffend weg. Ik moet nog even bijkomen van de schrik en geniet ook, wat gaaf om dit mee te maken! Wat leer ik veel! De geiten staan nog gewoon te eten, ze geven de bokken nog niet veel aandacht.

Ik ga rustig opruimen en loop langzaam de wei af. Wat een avond!

16 juli, toch maar weer eens kijken of ze zich willen laten zien aan mij. Ik zit rond 20.15 uur, pas om 22.20 uur stuiteren de jonge geit met kalf en een bok de wei op. De bok loopt telkens naar de geit toe, die heeft nog niet zoveel interesse. Is het de jonge bok? Of toch de oudere plaatsbok? Hij blijft wel telkens staan en kijkt de bosrand in. Ik twijfel, oh wat een twijfel, ik heb mijn kruis op hem... kijk nog eens goed, zijn ranke bouw zegt, jong, prachtig wat een kop, toch de oude?... nee ik twijfel te veel.

Ik app naar manlief... ik stop er wel mee, ik ga wel voor kleinwild. Wat is dit lastig! En dan ineens staat er een grotere oudere geit op de wei, deze jaagt de jonge geit weg en zoekt de bok op. Ze rennen achter elkaar aan, ik hoor het fiepend geluid. Mevrouw heeft er zin an... ze zijn heel druk met elkaar. Na 5 minuten vliegen over de wei liggen ze op een 50 meter van mij vandaan in het gras, rustig te herkauwen.

Het koppel is gevormd.

De bronst is duidelijk begonnen.

Het duister valt in, en ik ga rustig opruimen. Als ik van mijn laddertje stap staan de reeën op en lopen het bos in. Om 23.30 uur zit ik in de auto, ik zet de stoelverwarming aan... echt waar! Het is tenslotte maar 10° graden buiten en ik bibber wat, maar dat kan ook van de beleving zijn. En in de auto weet ik het, het was hem, ik had hem mogen oogsten... nu mag hij nog even bij de geit staan.

Arjan en Lien met zijn bok.

Twee dagen later gaat Arjan ‘s avonds alleen. Hij zit in een stuk bos verderop in een erg lastig gebied, het lijkt of daar een territoriumgrens loopt. Op de fiep komen 2 bokken kijken, de zwakste ervan weet hij te strekken. De bok loopt op het schot nog een stukje en ligt op een paar meter van de hoogzit af. Ik ga er heen met onze hond Lien, ze mag het spoor uitlopen. Een mooie oefening voor haar.

Het is een prachtige oude bok, het gewei is helemaal teruggezet en de kiezen blijken later bijna weggesleten. We schatten hem op zeker 8 jaar.

Nu de bronsttijd is begonnen gaan we er samen op uit. We zitten om 20.30 uur in het hutje op de wei. Het is vochtig en warm weer. Telkens turen we de bosrand af, is er al beweging?

Ja daar... is het een ree? Nee een hele dikke grote haas! Als die zijn poten uitstrekt heeft hij het formaat van een reekalf! De verwarring was niet gek dus, wat een beest!

Er lopen nu 3 hazen op de wei, ze dartelen om elkaar heen en eten van het malse gras.

Achter ons hoor ik een heleboel geritsel en gekraak, hetzelfde als wat ik vaak hoor als ik op het laddertje zit. Nu kijk ik eens wat langer tussen het dorre gras, en ja hoor... het is een muis. Grijzig, licht buikje, zwarte streep.... ze zijn zó vlug! Het is een klein beestje maar hij maakt lawaai voor een grote!

Arjan Fiept

Rond 21.30 uur begint Arjan te fiepen, hij kan met de fiep verschillende geluiden van een reegeit nadoen waarmee we een bok onze kant op kunnen lokken. Zoals de contactfiep, dan laat de geit weten dat ze een bok zoekt. Of een fiep die laat horen dat ze lastig gevallen wordt door een andere bok. Ook kun je de klagende roep van een kalf na doen, dan komt de geit vaak kijken en als er een bok bij haar staat volgt die haar.

De hazen blijven rustig zitten. Er komt een geit op de wei. Verder geen reactie, het koppel wat ik gevormd zag worden is nog te druk met elkaar. Een bok kan makkelijk 5 dagen bij en geit staan en zal dan niet snel reageren op de fiep.

Maandag slacht Arjan de ree die hij de week ervoor geschoten heeft. 's Avonds brengen we een deel van het vlees naar de jachthouder. Een prachtige man, echt een wereldburger met prachtige verhalen en een brede interesse.

We drinken één wit wijntje en vertrekken dan weer richting de wei. Bij aankomst staat er al een geit buiten. We lopen langzaam door. Na een stap op de wei, springt ze het bos in.

We zitten om 20.30 uur naast elkaar in het hutje. Na een half uur zie ik een geit in de bosrand, ze is gefocust op een groepje ruiters te paard die over het pad lopen. Ze gaat de dekking in en komt even later op het heuveltje weer tevoorschijn. Ze blijft half achter een boom naar ons staan kijken.

We horen in de verte een schot. Via de app informeren we een collega jager, ja hij was het, hij heeft een gaffel bokje kunnen schieten.

Er is geen reactie op de fiep vanavond. We ruimen op en gaan richting de jachthouder om onze collega een Waidmannsheil te brengen.

Met de schietstok aan de rand van de wei   

De volgende dag gaan we in de avond met de schietstok en de fiep op stap. Deze jachtvorm wordt ook wel bersen genoemd. We lopen eerst langs het rabarberveld, zo'n 30 meter voor we bij het eind zijn rennen een geit en bok uit de mais richting het bos, ze zijn geschrokken van wandelaars op het pad en hebben ons niet eens gezien.

Ik zet de driepoot schietstok neer, leg het geweer op en stel hem op de goede hoogte in. Arjan staat een paar meter achter mij, meer beschut en begint te fiepen.... na een aantal keer, geen reactie. De bok zit goed vast aan z'n geitje.

We verplaatsen ons naar de wei, ook daar geen reactie.

Later in de week staat onze wekker om 4.00 uur! Pfff wat een tijd! We maken weer een flinke ronde met de schietstok en doen meer plaatsen aan dan de eerste poging. Rond 7.00 uur is ons stappendoel voor die dag al behaalt! We zien die morgen geen reewild.

En dan komt 26 juli...

De weersverwachting voor de avond is niet zo best, het zou moeten gaan regenen en onweren. We hebben wel vier weerapps bekeken, de ene zegt 20.00 uur regen en de volgende rond 23.00 uur... we gaan gewoon, we zien het wel.

Samen vertrekken we richting de wei. Als we uitstappen rommelt het in de lucht en ik zie een flits... hmm toch maar doorpakken zolang het droog is. Ik heb de aanzitladder mee, dat vind ik toch prettiger dan vanuit een hutje. Je zicht is veel ruimer en je hebt een betere kogelvang als je van wat hoogte kunt schieten.

Arjan zit in het hutje naast mij. Fiepen kun je eigenlijk ook alleen maar vanaf de begane grond doen. Een bok weet wel dat een geit nooit in een boom zit...

Iets voor acht uur zitten we. Ik heb ons nieuwe geweer mee, een Browning 30-06, met ATN kijker. Een digitale kijker die ook kan filmen. Ik laat de opname alvast lopen, je weet nooit.

Er staat een licht briesje... de lucht betrekt wat. Zou er toch een bui aankomen?

Ik app met manlief, toch nu maar beginnen met fiepen, als het losbarst zijn we zo weg en dan hebben we nu nog kans.

Ik speur met mijn verrekijker de randen van de wei af, nog niets te zien.

Arjan fiept en bij de eerste tonen zie ik al een bok op het heuveltje staan, alsof hij daar heeft gelegen zó snel stond hij er. Het is de jonge bok die ik al vaker in de kijker heb gehad, hij is vast klaar met zijn geitje.

Ik app Arjan 'heuveltje', we hebben in dit gebied vaak een dip in het netwerk, zal je net zien dat het nu is, het berichtje komt niet aan. Hij ziet de bok pas na zijn tweede riedel...

Het heuveltje ligt rechts van mij op ongeveer 80 meter. Ik verleg het geweer op de schietbeugel, met rechts gaat me dit nooit lukken! Ik wissel van schouder, pfff.... met links schieten is nou niet echt mijn ding.

Arjan fiept nog eens en probeert de bok zo op de wei te krijgen. Helaas blijft hij op het heuveltje staan. Ik heb hem in de kijker, er zit kogelvang achter, dit is mijn kans.

Lastig schieten met links, achteraf had ik
de vergroting groter moeten draaien.

Ik mopper wat af, en mijn gefluister is natuurlijk ook allemaal te horen op het filmpje. Dat moet ik toch maar eens afleren hoor. Je hoort me zeggen "dat kan ik toch helemaal niet zo" en "dat wordt vast nazoeken" en nog wat termen die ik maar niet zal herhalen...

Er liggen wat dode takken op het heuveltje en een paar zitten precies voor het blad van het ree. Het blad is de plaats net achter de voorpoot, half op het lijf waar hart-longen zitten. Daar wil je het ree dus raken.

De bok kijkt naar links, ziet hij daar wat? Komt de plaatsbok er aan?

Hij strekt zich uit en... het schot is er uit!

Door de terugslag duurt het even voor ik hem weer in de kijker heb, hij ligt.

Arjan roept opgetogen vanaf beneden 'Waidmannsheil' en ik zeg 'Dank! Waidmannsdank!!! Hij ligt ter plekke!'

Waar ik bang voor was, moeten nazoeken, is niet nodig. Hij ligt, het is goed. Ik kijk nog even door mijn verrekijker... hij ligt echt, het is echt goed!

Ik ontlaad mijn geweer en ruim mijn camouflagenetje op... mijn handen trillen nog na... ik maak de ladder los van de boom en klim naar beneden.

Ik geef mijn meester-fieper een stevige knuffel en hij wenst mij nog eens Waidmannsheil. Wat is dit prachtig om zo samen te beleven.

We ruimen het hutje op en lopen naar de auto. Met de auto rijden we richting het ree.

Als ik bij hem kom blijf ik even staan... het is zó bijzonder!

Wat een prachtige bok ben je! 

Het schot zit minder mooi dan ik dacht, ik heb de rug geraakt. Voor het ree is dit schot wel direct dodelijk geweest gelukkig.

We leggen hem op de wei, ik doe het merk aan zijn achterpoot en we maken wat foto's. Wat ben je een prachtbok! Wat bijzonder dat jij mijn eerste mag zijn.

We nemen hem mee naar de jachthouder.

Daar aangekomen komt hij al aangelopen... ik krijg van hem een krachtig Waidmannsheil en hij geeft mij een eiken breuk. We kijken bij de bok, prachtige bok, een brave bok, hij heeft nog een geit mogen beslaan, nu is hij geoogst.

Ik geef mijn breuk die ik gekregen heb aan de bok, als laatste beet, als eerbetoon steek ik het eikentakje in zijn bek.

De bui laat nog op zich wachten gelukkig.

De laatste beet...

Het rode werk kan beginnen, ontweiden noemen we dit, we halen alle ingewanden, ook wel geweide genoemd, uit het dier en spoelen hem schoon. Ik doe plastic handschoenen aan en begin met opmaken bij de hals. De ribben kun je vlak naast het borstbeen
doorsnijden, ik ben blij met Arjans aanwijzingen. Richting beneden snijd ik zijn 'penseel en bronstkogels' los, die heeft hij niet meer nodig. Arjan helpt bij het 'slot', het bekken breek je hier doormidden en zo kun je makkelijk alles vanaf de tong tot het staartbeen er uit halen.

We bekijken het geweide, het ziet er gezond uit en gaat terug de natuur in, goed voedsel voor de twee jonge buizerds die rond het huis van de jachthouder vliegen en een vos heeft het vast ook zo gevonden.

We gaan richting het terras, een fles wijn en glazen staan al klaar. We klinken op mijn eerste bok en 'drinken hem dood'.

Het rode werk.

Wat is de jacht toch bijzonder, vol traditie. Maar het meest bijzonder is dat ik niet alleen toeschouwer van de natuur ben maar dat ik mag deelnemen, ik mag meedoen...

We brengen de bok in de koelcel bij vrienden. Ik krijg van hen nog een prachtig cadeautje, een flesje drank in de vorm van een kogel. Geweldig!

Maandag slacht ik hem. Tijdens dit werk beleef ik weer de avond dat hij viel en alle keren dat ik hem zag. In gedachten bied ik hem mijn excuses aan voor het slechte schot en bedank ik hem voor wat hij ons geeft en we zullen genieten van zijn heerlijke eerlijke vlees. Zijn kop snij ik zoveel mogelijk vlees af en zaag hem vlak met behulp van een schedelklem. Arjan zet hem vast in de daarvoor bestemde frituurpan. Zo koken we het schedeltje af… over een paar dagen hangt het geweitje aan de muur.

Op de plank met de huls er onder
met de opening naar links de bok
stond met  kop naar links

Het geweitje in de pan

Dit verhaal illustreert ook dat een jager nooit 'even vlees gaat halen'. Een jager investeert veel tijd in het veld om te weten wat er loopt en om er onderhoud te doen.

Bedankt brave beste bok! Bedankt om wie je was. 

En als ik in mei je nakomelingen mag zien zal ik je nogmaals aan je denken.